Geleneksel Türk tipi tırhandil üretiminin son temsilcilerinden biri Mustafa Özkeskin. Bodrum’da tüm zorluklara raÄŸmen geleneksel yapım metotlarıyla tekne yapmaya devam eden Mustafa Özkeskin’le, geleneksel ahÅŸap tekne yapımını konuÅŸtuk...

Mustafa Özkeskin, 1978 Bodrum doÄŸumlu, Girit göçmeni denizci bir ailenin çocuÄŸu. 1995’e kadar 2 teknesiyle “Mavi Yolculuk” yapan babasının tırhandilinde denizciliÄŸe merak salan Mustafa Özkeskin, 2002 yılından bu yana, geleneksel yapım metotlarıyla, gövdelerinin tamamı yerli aÄŸaçlardan yapılan Türk tipi tırhandiller üretiyor. Åžu ana kadar 19 tekne yapan Mustafa Özkeskin’le geleneksel ahÅŸap tekne yapımını konuÅŸtuk. 

Bugün Türkiye’de yapılan geleneksel yığma teknelerin neredeyse yüzde doksanında; yanlış inÅŸa teknikleri, yanlış malzeme kullanımı, yanlış ve hatalı formlar, tekneyi

inÅŸa ederken acele etme ve bilgi eksikliÄŸinden kaynaklanan hatalar görüldüÄŸünü söyleyen Özkeskin, “Ä°ÅŸi bilen bir Norveçliye yahut Ä°talyana, ‘bu da bizim teknemiz’ diye göÄŸsümüzü gere gere gösterebileceÄŸimiz düzeyde form, inÅŸa, malzeme ve iÅŸçilik kalitesi olan geleneksel yığma teknelerimizin sayısı, Türkiye’nin karasuları ve nüfus oranıyla mukayese edildiÄŸinde acınacak ve üzülecek seviyededir” diyor.

Yaptığı tıhandillerin 30 ila 35 knot havalarda saatler süren yarışları defalarca yaptığını sözlerine ekleyen Özkeskin, ÅŸöyle devam ediyor: “Bu özellikleri taşıyan 10 metre bir tekne 3 kiÅŸiyle yaklaşık 10-11 ayda yapılır. 3 tane ustanın 11 aylık masrafı ve bu adamlara 11 ay boyunca çalışacağı uluslararası standartlarda malzeme temini göz önünde bulundurulduÄŸunda maliyetler çok yükseliyor. Bu da iÅŸini severek yapan biri için iÅŸkenceye dönüÅŸüyor. Çünkü çoÄŸu zaman teknenin müÅŸterisi yeterli denizcilik ve tekne bilgisinden mahrum oluyor ve maliyeti aÅŸağıya çekmeye çalıştıkça teknenin güzelliÄŸinden ve saÄŸlamlığından ödün verdiÄŸinin farkında bile olmuyor. Tekneyi inÅŸa eden bunu izah etmeye çalıştığında ise maalesef daha çok para almaya çalışan usta durumuna düÅŸüyor”

“Vaziyet böyle olunca siz geleneksel teknelerin yaÅŸaması için uÄŸraÅŸan bir ‘Don KiÅŸot’ haline geliyorsunuz. Halbuki geleneklerimiz bizim toplumsal hafızamızdır, bizim yaptıklarımıza sadece geleneksel tekne olarak bakmak en büyük hatadır. GeçmiÅŸle bağımız bir kere koparsa bir daha canlanmaz.”

“Biz maalesef bu kuÅŸağın son temsilcileriyiz. Yaptığımız tekneleri açık havada, kışın ayazı, yazın sıcağı yiyerek, toprak zeminde yapıyoruz. Maalesef kapalı bir hangar ve modern bir sistem kuracak parayı bu meslekten kazanamadık. Zaten tek iÅŸimiz bu olsa, bugüne kadar sürdürmemiz de mümkün olmazdı. Aileden gelen baÅŸka iÅŸlerden bunu takviye ederek devam edebiliyoruz. Sürekli araÅŸtırıp, daha önce yapılan hatalardan dersler çıkarıp, boÅŸ zamanlarımda tersane ve limanları gezip, yayınları takip edip kendimi geliÅŸtirerek ilerliyorum. Bu nereye kadar sürer? Bir fikrim yok. Tek bildiÄŸim: geleneksel ahÅŸap tekne yapan son temsilcilerden biri olduÄŸum ve gittiÄŸi yere kadar devam edeceÄŸim.”