24 Ekim 2014 | HABERLER 46. Sayı (Eylül-Ekim 2014)

Otomotiv, savunma sanayii, denizcilik, raylı sistemler ve tarım makineleri sektörlerine mühendislik ve tasarım hizmetleri sunan Hexagon Studio, “Ürün Geliştirme Döngüsü”nün tamamında hizmet veriyor…


Hexagon Studio, 2005 yılından bu yana farklı sektörlere mühendislik ve tasarım hizmetleri veren, Türkiye’nin en büyük bağımsız Ar-Ge firması. TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan yaklaşık 10 bin metrekarelik tesisinde faaliyetlerini sürdüren Hexagon Studio, büyük çoğunluğu tasarımcı ve mühendislerden oluşan 250’nin üzerinde personeliyle başta otomotiv ve savunma sanayii olmak üzere denizcilik, raylı sistemler, tarım makineleri  sektörlerine hizmet veriyor.
“Ürün Geliştirme Döngüsü”nün tamamında hizmet veren Hexagon Studio; Kavram ve Tasarım, Araç Tasarımı ve Ergonomi, Mühendislik ve Geliştirme, Sanal Ürün, Model ve Prototip, Test ve Doğrulama, Ürün Yayınlama ve Üretim Desteği adımlarında paydaşlarına yenilikçi çözümler sunuyor. 
Firmayla ilgili bilgi aldığımız Hexagon Studio Model ve Prototip İmalat Müdürü Gökhan Dai, Hexagon Studio’nun bağımsız olarak çalışan ve herkese hizmet veren Türkiye’nin en büyük ürün geliştirme ve Ar-Ge ekibi olduğunu söylüyor. Firmada 250’den fazla çalışanın görev yaptığını belirten Dai, bu sayının 180-190 kişilik kısmının mühendis ve tasarımcı olduğunu vurguluyor.


Hexagon Studio Model ve Prototip İmalat Müdürü Gökhan Dai

Hexagon Studio’nun verdiği hizmetlerin ürün geliştirme döngüsü içindeki tüm aşamaları kapsadığını ifade eden Gökhan Dai, “Bugün Türkiye’de teknolojiyi destekleyen Ar-Ge ekipleri var. Ancak kimi tasarım, kimi prototip, kimi mühendislik yapıyor. Biz bunların hepsini yapıyoruz” diyor.
Hexagon Studio’nun yaptığı çalışmalarla ilgili de bilgi veren Hexagon Studio Model ve Prototip İmalat Müdürü Gökhan Dai, şunları söylüyor: “Müşteri bize kafasındaki bir konseptle geliyor. Bir örnek üzerinden anlatırsak, daha önce yurtdışından traktör getirip Türkiye’de satışını yapan bir firma bize geldi ve kendi traktörlerini üretmek istediklerini söyledi. Nasıl bir traktör istediğini, motorunu, aksını vs. nereden alacağını söyledi. Bu talepleri değerlendiren  tasarım grubumuz çalışmaya başlıyor. Yaklaşık 15-20 farklı iç- dış görsel tasarım hazırlanıyor. Bunlar müşteriye sunuluyor, müşteri bu tasarımları 2-3’e düşürüyor.”
“İkinci aşamada biz bu tasarım alternatiflerinin 1/5 veya 1/10  ölçekli maketini yapıyoruz. Çünkü insanlar farklı tasarım alternatiflerini aynı anda görmek istiyorlar. Buradan seçim yapılarak istenen tasarım belirleniyor. Bunun ardından modelin 1/1 maketini yapıyoruz ve müşteriye sunuyoruz. Müşteri modeli kıyaslıyor, çeşitli kontrolleri yapıyor, istediği değişiklikler varsa bize bildiriyor. Bu istenen değişiklikler de ürüne yansıtılıyor ve son görüntü veriliyor.”



“Bunun paralelinde  mühendislik çalışmaları devam ediyor. Daha sonra prototip aşamasına geliniyor. Ürünün son halini birebir yansıtan prototipler yapıyoruz. Bu prototiplerle de fiziki testler yapılıyor. Örneğin bir otomotiv ürünüyse, bunun karayollarına çıkabilmesi için geçmesi gereken pek çok test var. Onların bir kısmını bizim test grubundaki arkadaşlarımız yapıyor. Türkiye’de yapılamayan az sayıdaki testler için de prototiplerimizi yurt dışına gönderiyoruz ve testler orada tamamlanıyor.”
“Prototip yapılıp testler tamamlandıktan sonra yapılmış tasarımlar yayınlanıyor ve ürün müşteriye devrediliyor. Müşteri bundan sonra seri imalat için kendi hazırlığını yapıyor, kalıplarını yaptırıyor ve seri imalatına giriyor. Yani bizim işimiz konsept aşamasından seri imalatın başına kadar olan bütün bu yelpazeyi kapsıyor. Türkiye’de bu şekilde çalışan başka bir bağımsız ekip yok. Birçok firmanın kendi ekipleri var ancak sadece kendi firmaları için çalışıyorlar.”

“Amacımız, Müşterilerimize Özgün Ulaşım Çözümleri Sunmak”
“Bizim kuruluş amacımızla beraber kendimize yüklediğimiz görev; ağırlıklı olarak kara ve deniz, bununla beraber hava ulaştırma sektöründe, müşterilerimize özgün ulaşım çözümleri sunmak. Bunların yanı sıra savunma sanayii de Türkiye’de gelişen ve mühendislik gereksinimi olan bir sektör, dolayısıyla orada da yer alıyoruz.”
“Kara ulaşımında çalışmalar yaparken, deniz için de özellikle kompozit tekneler başta olmak üzere motoryat ve yelkenli teknelerin mühendisliğinde rol alıyoruz. Öncelikle, teknelerin dış ve iç tasarımını yapabilecek durumdayız. Örneğin, yoğun olarak çalıştığımız yine Kıraça Holding’e bağlı olan Sirena Marine, dış tasarımını bir pazarlama tercihi olarak yurtdışında ismi olan, marka olan tasarımcılarla yapmayı tercih ediyor; fakat iç tasarımları ve teknenin mühendisliği, motordan başlayarak ısıtma-soğutma sistemleri, elektrik sistemleri, bunların tekneye yerleştirilmesi, tekne içindeki dizaynı gibi konularda mühendislik hizmetlerini biz veriyoruz.”

26 Metreye Kadar Teknelerin Modelleri Tek Parça Hazırlanıyor
“Ayrıca imalata dönük olarak da denizcilik sektörüne şöyle bir hizmetimiz oluyor: Bugün tasarımlar bilgisayarda yapılıyor. Bilgisayarda yapılan bir tasarımı imalata birebir aktarmak ancak CNC tezgahlar vasıtasıyla oluyor. Bilgisayarda yapılmış bir tasarımın kalıp alınması için gerekli modelini burada yapabiliyoruz. 26 metre boyundaki teknelere kadar tek parça olarak modeli hazırlayabiliyoruz. 2 tane 5 eksen model tezgahımız var. Bunların birinin boyu 26 metre, genişliği 6 metre, yüksekliği 4 metre. Teknenin karinası, güvertesi ve diğer parçalarının modelini hazırlayabiliyoruz. Bu zaman kadar 33 feet’ten başlayarak 46, 54 ve 68 feet’lik teknelerin imalatını yaptık bu tezgahta.”
“İkinci 5 eksen tezgahımızın ise boyu 6 metre, genişliği 3,5 metre ve yüksekliği de 2 metrelik işleme kapasitesine sahip. Burada da daha küçük çaplı tekneler ve diğer küçük parçaların modelini yapabiliyoruz. Modelin alınması için, çelik konstrüksiyon bir taşıyıcı karkasın üzerine dansitesi yüksek strofor bloklar yerleştiriyoruz ve bunu olması gereken son yüzeyden 10 veya 15 mm eksi olarak CNC’de işliyoruz. Sonra bu strofor üzerine birkaç kat cam elyafını, epoksi reçine ile lamine ediyoruz. Bu da yüzeyde sert bir tabaka oluşturuyor ve üzerine koyacağımız model macunuyla stroforun etkileşimine engel oluyor. Üzerine de epoksi bazlı model macunu kullanıyoruz. Bu model macunu sıktıktan sonra 24 saat içinde sertleşiyor ve CNC’de işlenecek hale geliyor. Ardından modeli tam ölçülerinde işliyoruz. Üzerine bir astar atılıp temizleniyor ve ardından da boya atılarak yüzeyde pürüzsüz, parlak ve tasarımla bire bir eşdeğer bir model elde edilmiş oluyor. Bizim işimiz genellikle buraya kadar. Ancak istenirse taşeronlarımız vasıtasıyla kalıp alımına da destek oluyoruz.”

Yeni Hızlı Tren, Hexagon’da Tasarlanıyor
“Son dönemde yaptığımız önemli çalışmalardan biri de raylı ulaşım sistemlerinde. Şu anda millî olanaklarla tasarlanacak bir yüksek hızlı tren için TCDD’nin bir hazırlığı var. TÜLOMSAŞ’ın 2013 yılında açtığı yüksek hızlı tren konsept tasarımı ihalesini biz kazandık. Bu trenin dış tasarımını ve vagonların, kumanda kabininin iç tasarımını biz yapıyoruz. Şu anda çalışmalar devam ediyor. Bu sayede Türkiye’ye bir yüksek hızlı tren tasarlamanın da gururunu yaşıyoruz. Ayrıca, savunma sanayiinde de çalışmalarımız oluyor. Silah sistemleri ile ilgili veya ordunun gerek duyacağı lift sistemleri ile ilgili çalışmalarımız oluyor. Yine Millî Gemi Projesinde de bazı noktalarda katkımız oldu.”

Hexagon Studio Ürün Geliştirme Döngüsü


Hexagon Studio’nun yat ve tekne imalat sanayiine yönelik çalışmalarıyla ilgili bilgi aldığımız Hexagon Studio Denizcilik Projeleri Ekip Lideri Cihan Başkır ise şunları söylüyor: “Yat sanayiinde yoğunluklu olarak Sirena Marine’le çalışıyoruz. Yaklaşık 6-7 yıldır Sirena Marine’le omuz omuza çalışıyoruz ve genelde mühendislik-tasarım hizmeti veriyoruz. Bunun haricinde denizcilik sektöründe pek çok firmaya irili ufaklı işler yaptık. Yine Sirena Marine bağlantısıyla Azimut’la da yaklaşık 3-4 yıl çalıştık ve onlarla 5-6 farklı proje yaptık. Özellikle Magellano 43 projesinde tamamen ortak bir ürün geliştirme projesi yaptık.”
“Bizim ilişkide olduğumuz şirketler bizim de kurumsal bir şirket olmamız sebebiyle genelde seri imalata yönelik çalışan daha büyük şirketler. Dolayısıyla yaptığımız işin kıymeti muhtemelen sektördeki diğer küçük çaplı firmalara göre daha iyi biliniyor. Çünkü büyük şirketlerin mühendisliğe bakışı, verdiği önem daha farklı oluyor.”


Hexagon Studio Denizcilik Projeleri  Ekip Lideri Cihan Başkır

Hexagon Studio’nun “Ürün Geliştirme Döngüsü”nü de anlatan Cihan Başkır, şöyle devam ediyor: “Ürün Geliştirme Döngüsü, Kavram ve Tasarım, Araç Tasarımı ve Ergonomi, Mühendislik ve Geliştirme, Sanal Ürün, Model ve Prototip, Test ve Doğrulama, Ürün Yayınlama ve Üretim Desteği aşamalarından oluşuyor. Kavram ve Tasarım kısmında çalışmalar stil tasarımı ve teknik tasarım olmak üzere 2 koldan yürüyor. Endüstriyel tasarımcılarımız teknenin dış hatlarını belirliyorlar. Müşterinin pazarlama biriminden gelen kriterlere göre, hedef kitlenin tercih edebileceği estetik unsurları ön plana çıkarıyorlar. Mühendislik tarafında ise teknenin ana yapısını oluşturacak, karina tasarımı, yapısal elemanların ön boyutlandırması, teknede bulunan ve mühendislik tasarım ihtiyacı duyulan tüm ekipmanların-sistemlerin ön tasarımları, ön yerleşimleri yapılıyor. Biz buna tasarımdan çok, kavram geliştirme diyoruz.”

“Araç Tasarımı ve Ergonomi’de, bu çalışmalar biraz daha olgunlaşıyor. Yine endüstriyel tasarımcı arkadaşların daha çok yoğunlaştığı bölümlerden biri bu. Oluşturulan stil çizgilerinin ergonomik olarak; yaşam mahallerinin uygunluğu, kullanıcının kullanım alanlarına ulaşımının uygunluğu  gibi analizler yapılıyor. Bir yandan da ön tasarımı yapılan, kavramsal olarak geliştirilen sistemlerin 3 boyutlu ortamda mekanik paketlemesi yapılıyor. Yani bir hacim olarak tekne oluşmuş oluyor ve bu hacmin içinde neyi nereye koyarızı konuşmaya başlıyoruz.”
“Mühendislik ve Geliştirme kısmında, artık detaylara girmeye başlıyoruz. Teknenin makine dairesinden mobilyasına kadar, paslanmaz ekipmanlarının cıvatasına-somununa kadar, fiber parçaların en küçük laminasyon detaylarına kadar, hem 3 boyutlu modelleniyor hem de bunların mühendislik ihtiyaçları belirleniyor. Burada Sanal Ürün kısmıyla da paralel bir çalışma yürütüyoruz. Bir anlamda bizim tasarladığımız yapısal ürünlerin mukavemet analizleri sürdürülüyor. Yine Sanal Ürün kısmı, teknenin performansı sırasında hidrodinamik ve hidrostatik davranışları konusunda bize analizlerle destek veriyor.”



“Model ve Prototip kısmında iki önemli faaliyet var. Büyük tezgahlarımızı kullanarak bütün fiber parçaların, tekne karinasından en küçük kapağa kadar hepsinin bire bir modelleri işleniyor. Bunların kalıpları imal ediliyor. Fiber parçalar üretime hazır hale getiriliyor. Keza teknede kullanılan sistem hakkında testlere  ihtiyaç varsa, bazı küçük test mekanizmaları hazırlıyoruz ve bu testler yapılıyor. Teknenin belli kısımlarının fonksiyonel olarak çalışıp çalışmayacağını, nasıl tepkiler vereceğini ölçmüş oluyoruz.”
“Biz bu faaliyetleri yaparken artık müşteri de bir yandan prototip teknesini toplamaya başlıyor. Test ve Doğrulama kısmında, biten prototip tekne üstünde testler yapılıyor. Keza bahsettiğim ufak tefek fonksiyonel testler de yine Test ve Doğrulama ekibinin gözetiminde yapılıyor.”

“Ürün yayınlama, müşterinin ihtiyacına göre teknik resim hazırlamayı ifade ediyor. Bizim farklı olarak ürün yayınlama kısmında şöyle bir hizmetimiz var. Tekne imalatçılarının çalıştığı klas kuruluşlarının standartlarına göre, müşterinin talep ettiği çizimleri hazırlıyoruz. Eğer müşteri isterse klasifikasyon yazışmalarını da yürütebiliyoruz. Bunun haricinde, eğer müşterimiz seri imalata yönelik bir iş yapıyorsa, seri imalat sırasında kullanılmak üzere bazı proses talimatları hazırlıyoruz. Örneğin, bir dizel tank montajı için, tankın tedarikçiden gelip fabrikaya girdiği günden tekne üzerine takılıp son cıvatası sıkılana kadarki prosesi tanımlayan proses kağıtları hazırlıyoruz. Operatörler bu kağıtlara bakıp ne yapacağını görebiliyor.”
“Üretim Desteği’nin içeriğine ise her türlü üretim desteği giriyor. Hatta seri imalat başladıktan sonra mühendislik ve geliştirmeye geri dönüp, seri imalat sırasında çıkan problemler varsa, onların düzeltileceği mühendislik çalışmaları yapılıyor. Daha önce yaptığımız çalışmalardan biri de üretimi devam eden bir modelin maliyetini düşürmek için gerekli mühendislik çalışmalarıydı. Bu tip, üretimi devam eden araçlarla ilgili de üretimi destekleyici hizmetlerimiz oluyor. Bize gelen talebe göre bu aşamaların hepsinde ayrı ayrı hizmetler de veriyoruz.”