14 Mart 2011 | HABERLER 24. Sayı (Ocak-Åžubat 2011)

Bu yıl kuruluÅŸunun 10. yılını kutlayacak olan DENTUR, karada ve denizde daha büyük alanlara sahip bir fuar düzenlemek için çalışmalarını sürdürüyor. DENTUR, 2014 yılında Türkiye’nin ev sahipliÄŸi yapması planlanan ICOMIA toplantılarında, süper yat ve refit çalışma gruplarını oluÅŸturma yönünde çalışmalar yapıyor.
Bu yıl kuruluÅŸunun 10. yılını kutlayacak olan DENTUR, karada ve denizde daha büyük alanlara sahip bir fuar düzenlemek için çalışmalarını sürdürüyor. DENTUR, 2014 yılında Türkiye’nin ev sahipliÄŸi yapması planlanan ICOMIA toplantılarında, süper yat ve refit çalışma gruplarını oluÅŸturma yönünde çalışmalar yapıyor.
Deniz Endüstrisini ve Denizciliği Geliştirme Derneği (DENTUR) bu yıl kuruluşunun 10. yılını kutlayacak. 2008 yılında 67 olan tüzel üye ve 272 olan toplam üye sayısını, 2009 yılında 82 tüzel ve 300 toplam üyeye ulaştıran DENTUR, Avrasya Boat Show'da 12 fiubat’ta düzenlenecek bir yemekte üyelerini bir araya getirecek. Derneğin kurucu üyelerinden olan, düzenli olarak yönetim kurulunda yer alıp Genel Sekreterlik ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunan Yavuz Sipahi, 8 yıldır DENTUR Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapıyor. Sipahi, derneğin kuruluşundan bugüne kadar olan faaliyetleri, sektörün sorunları ve sorunların çözümüne yönelik yapılması gerekenlere ilişkin değerlendirmelerini dergimizle paylaştı.

Sektörün üretim rakamları sağlıklı biçimde ortaya çıkarılabilir
“2,5 metreden 60 metreye kadar farklı öüreticilerin imal ettiği teknelerin tümünün bağlı olduğu bir kütük olmadığı için tekne
üretimine ilişkin net rakamlar yok. Kayıtlı olarak 400 civarında üretici var. Ancak bu rakamlar arasında faaliyetlerini durdurmuş,
askıya almış veya işletmesini başkasına kiralamış firmalar da var. Fiili olarak 300 ile 400 arasında imalatçının sektörde var olduğu kabul ediliyor.”
“Denizcilik Müsteşarlığı Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, gibi kurumların elindeki, teknelere ilişkin verileri toplayarak, sektörün üretim ve ihracat rakamları sağlıklı biçimde ortaya çıkarılabilir. 40 metre üstünde yapılan mega yatların sayıları bellidir. Süper yat üreticilerinin de yardımıyla bu rakamlar oluşturulabilir.”

2014 yılı ICOMIA toplantıları Türkiye’de yapılacak
“ICOMIA (International Council of Marine Industry Associations), denizcilikle ilgili serbest sivil girişimlerin üye olduğu uluslararası bir konsey. 40 yıllık bu konfederasyona icra komitesinin onayıyla ve belirli bir süreç içinde üye olunuyor. Konseye
başvurumuz 2002 yılında kabul edildi. 2004 yılından itibaren de sürekli olarak konsülün çalışmalarına katılmaya başladık. Değişik çalışma gruplarına bazen sürekli, bazen de kısmen katıldık. Çünkü her çalışma grubuna uygun üye bulmak ve üyeleri sürekli çalışmaya teşvik etmek zaman alıyor. DENTUR olarak bizim de kendi üyelerimiz arasında çalışma ve güven ortamını oluşturmak gibi önceliklerimiz vardı. Eğitim, mevzuat, fuar ve marina gibi sorunlarımızın çözümünde belirli bir mesafe kaydettikten sonra, 2005 yılından bu yana konsülle olan çalışmalarımıza ağırlık vermeye başladık. 2009 yılında konsülün icra komitesi üyeliğine seçildim. ICOMIA’nın icra komitesinde sekiz üye ülkenin temsilcisi var. Yakında Japonya’nın katılımı ile üye sayısı dokuza çıkacak. Konseyde, mega yat, yelkenli tekneler, marinacılık, boat show ve teknik konular gibi alt çalışma gruplarında ihtisaslaşma söz konusu. Oluşturulan komitelerde sorunlar tartışılıyor, ulaşılan sonuçlar uluslararası klâs kuruluşları ve üye ülkelerle paylaşılıyor. Teknik kurul, genel kurul ve ülkeler bazındaki kurullarda ayrıntılı çalışmalar yapılıyor. Merkezimizin yasal adresi Brüksel’de bulunuyor. Genel sekreterliğimiz ise, Londra’da. Alt çalışma gruplarında üretilenler, birer çalışma raporu şeklinde Genel Sekreterliğimize sunuluyor. Taslak kurallar haline getirilen bu çalışmalar, hukuk büromuz tarafından da kontrol edildikten sonra, başta AB ülkeleri olmak üzere, farklı ülkelerin ilgili regülasyon kurullarına yollanıyor. Düzenlemelerin oluşturulmasında, bu çalışmalar dayanak teşkil ediyor. Nitekim konseyin oluşturduğu tavsiye kararlarının, klâs kuruluşlarının ve ülkelerin yaptığı düzenlemelerde yer aldığını görüyoruz. ICOMİA’nın yaptığı ve devam eden çalışmaları, web sitesinde yayınlanıyor. Üye ülkeler, sayısal istatistikler, dönemsel değerlendirmeler, pazarlara ilişkin güncel değerlendirmeler gibi sektörel bilgilerden yararlanabiliyor. Her altı ayda bir gözden geçirilen bu bilgiler, sürekli güncelleniyor. Belirli bir ücret karşılığında firmaların da bu bilgilerden yararlanması sağlanıyor. Konsülde oluşturulacak komiteler 2-3 yıl öncesinden belirleniyor. 2014 yılı ICOMIA toplantıları, bir aksilik olmazsa Türkiye’de yapılacak. Süper yat, refit, marina ve diğer grup çalışmalarında yapılacak toplantılarda Türkiye’yi öne çıkarmaya çalışacağız.”

Süper yat ve refit gruplarını oluşturmaya çalışıyoruz
“ICOMIA bünyesindeki süper yat çalışma grubunda, maalesef henüz Türkiye temsilcisi yer almıyor. Biz de, DENTUR
bünyesinde de eksik olan bu grubu oluşturmak için, 2014 yılındaki bu toplantıyı da dikkate alarak, önümüzdeki süreci en verimli şekilde kullanmaya gayret göstereceğiz. İlk aşamada, Türkiye’deki süper yat üreticilerine DENTUR ve ICOMIA konusunda
bilgilendirmeler yaparak, İstanbul, Antalya ve Bodrum bölgelerinde üç ayrı grup oluşturmak istiyoruz. Süper yat üreticilerinden
birçoğu aynı zamanda büyük çaplı refit işleri de yapıyor. Oluşturulacak refit grubunda da süper yat üreticileri yer alabilecekler. 30 metre ve üzerindeki teknelerin tadilatı, bakım ve onarımı şeklinde tanımlanan refit işleri, giderek önem kazanan ve ciddi ihtisas gerektiren bir faaliyet haline geldi. Refit çalışma grubunda alt ve üst yapı donanımları, personel ihtisası, atıkların kazanımı gibi üç temel konuda değerlendirmeler yapılması planlanıyor.”
“Atıkların yeniden kazanımı ve çevreye zarar vermeden imhasını sağlayacak atık merkezlerinin oluşturulması gerekiyor. Sektör geliştikçe önümüze çıkacak bu sorunun çözümü için refit çalışma grubunun yapacağı tespit ve değerlendirmeler yararlı olacak. Bölgesel olarak kurulması gereken atık arıtma merkezlerinin alt yapısının oluşturulmasında belediyeler ve tersanelerin işbirliği halinde olmaları gerekiyor. 2014 yılı ICOMIA toplantısı, bu sorunların gündeme getirilmesini ve ilgili taraşarın birlikte çalışmasını sağlayacak platformlar oluşturulması açısından önemli bir fırsat olacak.”

Deniz Motorları Bölümü’nde yaklaşık 68 öğrencimiz var
“Deniz motorları ithal eden firmaları bir araya getirerek oluşturduğumuz ‘Deniz Motorları Çalışma Grubu’ olarak, fiişli Endüstri
Meslek Lisesi bünyesinde sektöre yönelik bir sınıf oluşturulmasını kararlaştırdık. Okul yönetimi bize anlayışla yaklaştı ve yer gösterdi. Milli Eğitim Bakanlığı ile protokol yapıp eski bir binayı sıfırdan donatarak inşa ettik. Yine de bir dizi eksiğimiz var. Bölümde yaklaşık 70 öğrenci eğitim alıyor. Deniz Motorları Sınıfı öğrencileri bu yıl üçüncü sınıfta. Deniz kültürüyle yetiştirdiğimiz bu öğrenciler, teknik lise veya üniversite sonrasında sektörümüzde nitelikli iş gücü olarak istihdam edilecekler. Mezun olan öğrenciler, deniz motorlarının teknik servislerinde ve marinalarda iş bulma konusunda çok avantajlı olacaklar.”

“Deniz Motorları Çalışma Grubu’nun içinde yer alan Yamaha Grubu olarak, okula eğitimlerde kullanılmak üzere motorlarımızı verdik. Yamaha servislerine, son sınıfa gelmiş öğrencilerden belirli sayıda stajyer öğrenci alıyoruz. Yamaha’nın yetkili   servislerinde görev yapan teknik personeli için tüm dünyada uyguladığı altı yıllık bir Yamaha Akademi Eğitimi programı var. Bronz, gümüş ve altın aşamalarında verilen bu eğitimi, deniz motorları sınıfında da uyguluyoruz. Öğrencilerin birinci sınıfta bronz seviyesinden başlayan eğitimleri, dördüncü sınıfta gümüş sertifika düzeyine çıkıyor. Mezun olan bütün öğrencilere Yamaha’nın uluslararası çapta geçerli olan sertifikasını vereceğiz. Diğer markalar da benzer şekilde eğitim veriyorlar. Öğrencilerimize mümkün mertebe fazla sayıda marka ve model tanıtarak, sektörün ara eleman ihtiyacını gidermeye ve nitelikli
iş gücü yaratmaya çalışıyoruz.”

Fuarlar arası rekabette bizim tarafımız sektördür
“Yat sektörünün gelişimine paralel olarak fuarların da gelişmesi ve aralarında rekabet olması son derece doğal. Geçmişte DENTUR olarak İstanbul Boat Show’u organize eden NTSR ile birlikte çalışıyorduk. 5 yıllık dönem sonrasında, üyelerimizin
kabul edemeyeceği değişiklikler ve kısıtlamalar nedeniyle organizatör firmayla, fikir ayrılıklarımız oldu. Üyelerimizin de görüş
ve onayını alarak, daha geniş alanlarda ve istenilen tarihlerde fuar düzenleyen CNR ile işbirliği yaptık. DENTUR olarak fuarı
biz de yapabilirdik. Bunun dünyada örnekleri var. Doğrudan sektör derneği veya federasyonu tarafından veya onun himayesinde yapılan fuarlar mevcut. Fuarların gelişerek, katılımcı sayısı, ziyaretçi profilleri, fiziki yapısı, devamlılığı ve sektörel beklentilere uyumluluğu gibi konularda kendini ispatlaması gerekiyor. Uluslararası Fuarcılar Birliği’nin (IFBSO) fuarcılığın gelişimine engel teşkil eden tekelci yaklaşımı, sürekli tartışılan bir konu. ICOMIA fuarlara yönelik yaptığı çalışmalar sonrasında objektif kriterler oluşturdu. Uluslararası katılımlı bir fuar listesinin yayımlanması konusunda çalışmalar devam ediyor. 2011 yılında bu liste yayımlanabilir. Fuarlar arası rekabet konusunda DENTUR olarak biz taraf olmak istemiyoruz, bizim tarafımız sektördür. Avrasya Boat Show’da CNR’la birlikte eşit oranda sorumluluk taşıyoruz. Fuar organizasyon komitesinin özverili çabasıyla fuar öncesi ve sonrasında üyelerimizle görüşüp, beklentileri tespit edip, bunları fuara yansıtıyoruz.”

Fuar katılımını 7 salona çıkardık
“Yıllardır 2-3 salonun üstüne çıkamayan fuar katılımını 7 salona çıkardık. Bu süreçte diğer fuar da vardı. Sektör mensuplarını hiçbir zaman engellemedik, isteyen istediği fuara katılabilir. Asıl ulaşılması gereken, hem karada hem denizde sektörün bütün aktörlerini kapsayan bir mekânda fuar yapmaktır. Özellikle büyük teknelerin nakliyesi şehir içinde giderek sorun yaratıyor. Denizin yanı sıra karada da geniş alanlara sahip bir fuara ihtiyaç var. Karada ve denizde tüm kesimlerin rahatça ürün sergileyeceği Miami veya Genova gibi bir fuara ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Genova Boat Show’da denizde yüzlerce tekne var ama karada da yüzlerce tekne sergileniyor.”
“DENTUR’un desteğinde İstanbul’da, mega yatlar dahil, hemen her türlü tekne ve yatın içinde yer alacağı, hem karada hem denizde geniş alanlara sahip, yüksek katılımlı bir fuar düzenlemek istiyoruz. Bunu İstanbul gibi tarihi doku nedeniyle
mekân sıkıntısı olan bir yerde yapmak kolay değil. İstanbul’da böyle bir kaç mekân tespit ettik. Bu doğrultuda Büyükşehir Belediyesi, Denizcilik Müsteşarlığı ve değişik bakanlıklar nezdinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu bir süreçtir, zaman içinde
arz ve talep dengesi sağlandığında sektör kendini daha iyi ifade edeceği fuarları oluşturacaktır. DENTUR olarak Avrasya
Boat Show’la protokolümüz doğrultusunda ortak sorumluluk ve yetki sahibi olarak birlikte çalışmaya devam ediyoruz. Üyelerimiz kendilerini hangi fuarda daha iyi ifade ediyorsa ve beklentilerine cevap alıyorsa, o fuara veya fuarlara katılmaya devam edeceklerdir.”

Tekneler artık lüks değil, bir ihtiyaç“Uluslararası tekne markaları, hem iç pazara hem de dış pazara yönelik farklı boylarda ve değişik modellerde tekne üretiyor. İç pazarı ve müşterisi olan küçük ve orta boydaki modeller, seri olarak değişik tiplerde tasarlanıp, üretiliyor. Zaman içinde müşteri taleplerindeki değişikliklerle yeni modeller oluşturuluyor. Türkiye’de henüz yeterli pazarı olmadığı için, 10 metrenin üzerindeki teknelerde iç pazara yönelik seri tekne üretmek pek mümkün görünmüyor. Ama yapılan anlaşmalara bağlı olarak, yurt dışına seri olarak tekne üretiliyor. Kriz döneminde dış pazar daraldığı için seri tekne üreten yapımcılar ciddi sıkıntılar yaşadı. İç pazarımız olsaydı, üreticilerimiz kriz sürecinde büyük sıkıntılar yaşamazdı. Krizde 24 metrenin altındaki ikinci el tekne fiyatları çok cazip hale geldiği için bu boylardaki tekne üretimi ciddi biçimde azaldı. Çünkü bu gelir grubundaki müşterilerin öncelikleri değişti. İşini, evini kaybetme tehlikesi yaşayan insanlar maalesef tekne almaktan vazgeçtiler.”
“Amerika’da ikinci el tekneler normal fiyatlarının çok altında satılmaya başlandı. Dolar, euro paritesinden kaynaklanan avantaj nedeniyle Amerika’dan tekne alarak bunu Türkiye’de belirli bir bakımdan geçirip kullanmak çok cazip hale geldi. Bu şekilde, yabancı bayrak çekilen bu teknelerin satışıyla bir pazar oluştu. İkinci el pazarı, hem Avrupa, hem de Türkiye’ye gelebilecek yeni inşa taleplerini de engelledi. İtalya ve İngiltere’de üreticileri koruyacak tedbirler alındı. 5-15 metre tekne alımlarında bir anda milliyetçi duygular ön plana çıktı. Bu nedenle Avrupa ülkelerindeki tekne alıcıları, dışardan tekne almak yerine, verilen cazip desteklerden de yararlanmak için iç pazardan tekne teminine yöneldiler. Dolayısıyla, Türkiye’den de bu ölçeklerde tekne almamak gibi gelişmeler yaşandı.”
“Ekonomik kriz, üretilen yat boyu ve müşteri tabanına bağlı olarak, üreticileri farklı şekillerde etkiledi. Öyle bir gelir grubu var ki, bu kriz onların tekne alımlarını hemen iptal etmelerini gerektirmedi.”
“Her zaman söylediğim gibi 15 metreye kadar olan teknelerde mutlaka iç pazarın canlı ve güçlü olması gerekiyor. Devlet bu pazarı güçlendirmeye yeterince katkı yapmadığı için bu boylarda alıcımız yok. Kriz döneminde potansiyel tekne alıcıları, tekne almak yerine ikinci, üçüncü arabasını veya evini alma yoluna gitti. Hâlbuki ‘bir ev, bir araba yeterli, bir de tekne alayım’ zihniyeti gelişmiş ülkelerde var. Biz bu zihniyeti oluşturamadık. Devletin, artık teknelerin lüks olmadığını, ev ve araba kadar bir ihtiyaç ve sosyal bir olgu olduğunu da dikkate alması gerekiyor. Denizciliğin gelişimi için, yüksek katma değer yaratan bu sektörün ayakta kalması için mutlaka zihniyet değişikliğine ihtiyacımız var.”



 

---

R E K L A M