3 Aralık 2009 | HABERLER 16. Sayı (Eylül-Ekim 2009)

Murat Camgöz Hempel Türkiye Yat Satış Müdürü (Gemi İnşa Mühendisi) Tekne tiplerine ve kullanılan bölgelerin özelliklerine göre farklılık gösteren zehirli boyalar genellikle birbirleriyle uyumludur ve kolayca üst üste uygulanabilir. Teknede başarılı bir zehirli uygulaması için ürünün doğru seçilmesi ve uygulamanın ürüne bağlı olarak doğru yapılması büyük önem taşıyor.
Murat Camgöz
Hempel Türkiye Yat Satış Müdürü (Gemi İnşa Mühendisi)

Tekne tiplerine ve kullanılan bölgelerin özelliklerine göre farklılık gösteren zehirli boyalar genellikle birbirleriyle uyumludur ve kolayca üst üste uygulanabilir. Teknede başarılı bir zehirli
uygulaması için ürünün doğru seçilmesi ve uygulamanın ürüne bağlı olarak doğru yapılması büyük önem taşıyor.


Teknolojide meydana gelen değişikliklere bağlı olarak zehirli boya (antifouling) teknolojisi de sürekli olarak gelişiyor. Tüm bu çalışmalar, tekneye yapışan ve teknenin bünyesine zarar veren üç ana tip canlı (yosun, atırgana ve yapışkan balçık organizmalar ve türevleri) oluşumunu engelleme ve tekneyi bunların zararlı etkilerinden korumak için yapılıyor.  Küçük deniz canlıları,  tekne yüzeyine hücum ederek, zamanla teknenin katmanlarına işleyerek çıkarılması oldukça zor olan kabuklu ve yapışkan bir katmana dönüşüyor. Teknelere yapışabilecek deniz canlıları, bölgeye, sıcaklığa, tuzluluğa ve suyun temizliğine göre farklılık gösteriyor. Bu sebeple, teknenin, suyun ve bölgenin özelliklerine (kirlilik, su içi akıntıları, güneş ışığı ve sıcaklığın oranı, v.b.) bağlı olarak oluşabilecek çeşitliliğe cevap vermek için değişik tipte zehirli boyalar geliştirilip, üretiliyor. 
Bu yazımızda zehirli boya çeşitleri, boyaların seçimi ve uygulanmasında dikkat edilecek hususlara ilişkin bilgiler yer alıyor. 

Doğru Seçim
Doğru karina ya da zehirli boyayı belirlemek çok önemlidir. Bu seçimde tekne tipi, hızı, seyir aktivitesi, bulunduğu bölge ve bağlı kalma süresi dikkate alınmalıdır.  Ayrıca boya seçiminde bulunulan bölgenin resmi zorunlulukları ve çevre düzenlemeleri de göz önüne alınmalıdır. 





Zehirli Boya Çeşitleri
Zehirli boyalar kendi kendine eriyen (Self-Polishing), Sert (Hard), Geleneksel/Yumuşak (Traditional/Soft) zehirli boyalar olmak üzere üç ayrı kategoriye ayrılır. Zehirli boyalar genellikle  içinde kullanılan hammaddelere bağlı olarak sınıflandırılır.

Kendi Kendine Eriyen (Self-Polishing)
Günümüzde en fazla kullanılan zehirli boya tipidir. Bu tipteki zehirli boyalar, içinde kullanılan bağlayıcının özelliğine göre değişik erime hızlarına sahip farklı tiplerde üretilebilirler. Tekne suya atıldıktan sonra, tekne şartlarına uygun olarak sürülen zehirli boya, sürekli ve kontrollü olarak eriyerek tekne yüzeyinde canlı organizma kovucu, temiz bir tabaka oluşturur. Bu yolla, sezon süresince sürekli ve iyi bir performans sağlanır ve tekneden gereğinden fazla zehirli madde atımı da önlenmiş olur. Yeni tip zehirli boyalar, önceki örneklerinden daha hızlı eriyen zehirli boyalardır. Bu nedenle teknelerde daha kalın bir uygulama yapmadan, daha iyi bir performans elde etme imkanı sağlarlar. 

Geleneksel/Yumuşak (Traditional/Soft)
Geleneksel yumuşak zehirli boyalar, uzun zamandır bilinen teknoloji ürünü boyalardır. Daha ekonomik bir fiyatla koruma sağlayan geleneksel  yumuşak zehirli boyalar, asla zımparalanmamalı ve üzerine sert veya kendi kendine eriyen bir zehirli boya atılmamalıdır. Böyle bir uygulama zorunlu ise, farklı tipteki zehirli boyalar arasına sualtı boyalara özgü astar boya (underwater primer) kullanılmalıdır. Yumuşak zehirli boyalar, tekneye uygulandıktan sonra, teknenin kısa sürede suya indirilmesi gerekir. Daima, bilgi föyündeki önerilen suya inme süreleri kontrol edilmelidir. 

Sert (Hard)
Sert zehirli boyalar, yüksek sürtünmeyle erime prensibine dayalı boyalardır. Bu zehirli boyaların bağlayıcıları, yüksek oranda suda çözülemeyen ve dolayısıyla kolay erimeyen türdedir. Bu boyalar doğası gereği sürtünmeye dayanımları yüksek olduğundan, yüksek süratli yarış teknelerinde kullanımları idealdir. Ancak bu tür tekneler, iskelede bekleme sürelerinde sakal tutabileceği için teknenin servise konmadan önce, zehirli boya kısmının fırçalanması pürüzsüz tekne yüzeyini ortaya çıkarmak açısından uygun olacaktır. Sert zehirliler, özellikle sürat teknelerinde istenilen pürüzsüzlükte bir yüzeye sahip olabilmesi için tekne suya indirilmeden ıslak zımparayla zımparalanabilir.

Sualtı boyalar
Zehirli ve sualtı boyalarında dünyanın değişik bölgelerinde, değişik sağlık ve güvenlik kısıtlamaları vardır. Birçok üretici zehir kullanımının resmi kısıtlamalara tabi olduğu ülke ve bölgeler için zehir içermeyen özel dip boyaları geliştirmiştir. Bu boyalar, iyi formüle edilmiş ve kontrol edilen reçine erimesiyle, tekne üzerinde deniz canlılarının oluşumunu minimuma indiren ve zehir içermeyen boyalardır. 

Yeniden Boyanma Prosedürü 
Genellikle tüm zehirli boyalar birbirleriyle uyumludur ve kolayca üst üste uygulanabilir. Bununla beraber bazı basit kurallara dikkat edilmelidir: 

• Her türlü boya işinde, yüzey hazırlığı iyi olmalıdır. Örneğin, yüzey tüm atıklardan ve tozlardan arındırılmış olmalıdır. 
  
• Sert/kendi kendine erimeyen bir zehirli boya, sezon sonunda içinde aktif madde kalmamış bir bağlayıcı/ reçine tabakası bırakır. Bu durumda yeni zehirli boyadan en iyi  performansı almak ve yeni bir zehirli boyayı uygulamadan önce bu tabakayı çıkarmak için sulu zımpara yapılmalıdır. 
• Teflon zehirli boyanın üzerine yeni bir zehirli boya uygulanırken, yüzey yıkanmalı ve üzerine yeni zehirli boya uygulaması yapılmalıdır. Zımpara yapılmamalıdır. 
• Geleneksel/yumuşak zehirli boyalar üzerine kendi kendine eriyen veya sert bir zehirli boya uygulanacaksa, önce yüzeye sualtı astar boya (underwater primer)  atılmalı, bunun üzerine yeni zehirli boya uygulanmalıdır.

Öneriler 

• Eğer zehirli boyanın değiştirmeli istiyorsa, teknede hali hazırda bulunan eski zehirli boyanızın tipine göre yapılması gereken uygulama prosedürleri kontrol edilmelidir. Eski zehirli boyadan emin olunmaması halinde de önce yüzeye sualtı astar boya uygulanmalıdır. 
• Zehirli boya uygulamadan önceki bekleme sürelerinde zehirli boyanın gölgede ve kapalı mekand depolanmalıdır. Zehirli boyanın oda sıcaklığında uygulanması daha kolaydır. 
  
• Zehirli boyalar, çökmeye yol açabilecek ağır pigmentler ihtiva ederler. Bu yüzden uygulama öncesi zehirli boyaları iyice karıştırmak gereklidir. 
  
• Suhattı ve uç/ köşeler gibi, teknenin düzenli olmayan su akımlarına maruz kalan bölgelerine ilave bir kat daha zehirli boya atılması tavsiye ediyoruz.
  
• Zehirli boyaların inceltilmesi tavsiye edilmemekle birlikte özellikle çok soğuk bölgelerde uygulamaya yardımcı olması açısından (en fazla yüzde 10 oranında)  uygun tinerle inceltme yapılabilir. 
  
• Küçük deniz canlıları, güneş ışığında daha hızlı büyürler ve bu yüzden su hattı, faça ve dümen kısımlarında daha fazla görünürler. Bulanık ve kirli sular, zehirli boyanın içindeki aktif malzemelerin çalışmasını engellerler. Bu yüzden sık sık yıkamanın zor olduğu dümen ve su hattı, faça bölümlerine ilave zehirli boya katları uygulanması önemle tavsiye edilir.
  
• Zehirli boyaların kuru zımparalanması sonucu ortaya çıkan toz, içerdiği toksit maddelerden dolayı insan sağlığına zararlı olduğu unutulmamalı. 
  

Hempel zehirli boya ürün önerileri 

Hempel’in Mille ve Hard Racing ürünleri, tüm dünyada bulunabilen ve tüm ihtiyaçlara karşılık verebilen özel serilerdir.  Hempel zehir kullanımının resmi kısıtlamalara tabi olduğu ülke ve bölgeler için zehir içermeyen özel dip boyaları geliştirmiştir.

Hard Racing
Hempel’in Hard Racing serisi özellikle power-boat’lar ve sürat teknelerinde kullanılması uygun zehirli boyadır. Bu boya sert matriks yapısı gereği güçlü sürtünmeye karşı dayanıklıdır ve maruz kalabileceği diğer şartlara uygundur. Hard Racing, su içindeki süratin çok önemli olduğu teknelerde pürüzsüz bir yüzey oluşturmak için 240-600 numaralı ıslak zımparayla pürüzsüz hale getirilebilir. Tüm tekne malzemelerine uygundur, tekne malzemenize uygun olan-tavsiye edilen astar sistemini kontrol ediniz. Hard Racing uygulaması ile teknenin suya iniş zamanı arasındaki maksimum süreyi kontrol etmeyi unutmayınız.

Mille
Hempel’in Mille serisi, mümkün olan maksimum korumayı sağlayabilecek kendi kendine eriyebilen tipte bir zehirli boya serisidir. Sezon boyunca optimum performans sağlayabilecek şekilde formüle edilmiştir. Özellikle motoryatlar ve yelkenli tekneler için uygundur. Tekne malzemenize uygun tavsiye edilen astar sistemini kontrol ediniz. Mille serisini, her malzemeden tekneniz için kullanabilirsiniz. Mille uygulaması ile teknenin suya iniş zamanı arasındaki maksimum süreyi kontrol etmeyi unutmayınız.Teknenin kullanımına bağlı olmakla beraber hızı 20 knotın altındaki teknelerde Mille serisini, üstündeki teknelerde Hard Racing serisini kullanmanızı öneririz. 

Alu-safe
Alüminyum tekneler ve pervane, yeke gibi alaşımlı takıntılar için kullanılması uygun zehirli boyadır. 

Classic
Hızı 15 knotın altındaki tüm teknelerde kullanılabilen, konvansiyonel Tin-free tipte zehirli boyadır. Alüminyum harici tüm tekneler için sezonluk korumayı en ekonomik şekilde sağlar. Tekne malzemenize uygun tavsiye edilen astar sistemini lütfen kontrol ediniz. Classic uygulaması ile teknenin suya iniş zamanı arasındaki maksimum süreyi kontrol etmeyi unutmayınız.
 

---

R E K L A M