MEVZUAT Yat /Gezi Teknesi Yapımında Uyulması Gereken • Mevzuat ve Kurallar Hür Fırtına Gemi İnşa ve Makin□ Mühendisi Türk Loydu Yat ve Gezi Tekneleri Sorumlusu S on yıllarda hızla gelişerek, dünya ölçeginde rekabetçi olmaya başlayan yat/gezi teknesi imalat sektörünün ilgili mevzuat ve teknik kuralları da bu gelişime paralel olarak degişiyor, yenileniyor. Ancak degişen mevzuat ve kııralların sektörde yaygın olarak bilinmesi ve sorunsuz uygulanabilmesi için zaman gerekiyor. Geçecek bu zaman sürecinde de bazı sıkıntıların yaşanması kaçınılmaz oluyor. Bu sıkıntıları göz önüne alarak, ülkemizde yürürlükte olan mevzuat ve kuralların özel yat, ticari yat ve gezi teknelerini ilgilendiren kısımlarını, özellikle tekne sahibi ve imalatçıları sorumluluklarını dikkate alarak özetlemeye çalışacagım. Burada öncelikle "ticari yat" ile "özel yat" kavramını açıklamak gerekiyor. Boyu ne olursa olsun şahıs mülkiyetinde olan, kullanım keyfiyeti sahibine ait, mürettebatı dışında 12'den fazla yolcu taşımayan ve tüm uluslararası sularda seyir edebilen yata "özel yat" diyoruz. 'Ticari yat" ise yine boyu ne olursa olsun, bir gerçek veya tüzel kişilik tarafından gelir elde etmek amacı ile 12'den fazla yolcu taşımayacak şekilde tahsis edilmiş yata denilmektedir. AB'de Gezi Tekneleri Yönetmeliği konusunda, "1994/25/EC" olarak uygulanan, ancak daha sonra "2003/44/EC" olarak degiştirilen yönetmelik, ülkemizde de AB direkti0eri doğrultusunda önce 2002'de daha sonra 2006'da son haliyle uygulanmaya başlamıştır. "2003/44/EC" Gezi Tekneleri Yönetmeligi" gezi teknesi tanımına göre; Piyasaya gezi amaçlı olarak arz edilen gezi teknelerinin "kiralanması" ya da "gezi tekneciligi egitimi"nde kullanılmaları gezi teknesi tamrnını degiştirmekle birlikte uyumlaştırılmış standarda göre ölçüldügünde boyu 2,5 metreden 24 metreye kadar olan, tahrik sistemlerine bakılmaksızın spor ve eglence amaçlı, degişik tiplerdeki tekneler olarak tarif edilmektedir. Tekneleri "yat ve gezi teknesi" olarak birbiri ile karşılaştırdıgımız zaman şu sonuçlar ortaya çıkar: • Tekne tam boyu 24 m'den küçük olan bir özel yat "gezi teknesidir" ve "Gezi Tekneleri Yönetmelik" ine tabidir. • Tekne tam boyu 24 m'den büyük bir ticari yat, "Gezi Tekneleri Yönetmeligi"nin kapsamı dışındadır. • Tekne tam boyu 24 m'den küçük bir ticari yatın gezi, egitim, spor veya eglence amaçlı kiralanması -ticari olarak kullanılması- halinde ise "Gezi Tekneleri Yönetmelik"i kapsamına girmektedir. Avrupa Birligi direktifinin resmi yorumunda, mürettebatlı olarak bile olsa gezi, spor veya eğitim amacıyla kiralanan (hired, chartered) teknenin "gezi teknesi" olarak kabul edilecegi, ancak ticari yolcu nakleden (transport activity) teknelerin kapsam dışında kalacagı açıklanmaktadır. Ülkemizde bu sınıftaki yatlar, ticari olarak kaydedildiği zaman ticari çalışma amacına ve tipine bakılmadan Gezi Tekneleri Yönetmelik'i kapsamından muaf tutulmaktadır. Kanımca bu uygulama yanlıştır. Bu tekneler AB'ye ihraç edilmek istendiğinde yönetmelik kapsamında belgelendirilmeleri gerekecektir. Mevcut tekneleri bir kenara bırakırsak, yeni inşa edilecek yat ve gezi tekneleri 08.07.2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüge giren "Gemi ve Su Araçlarının inşası, Tadilatı, Bakım-Onarımlarında Uygulanacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik"e tabidir. Yönetmeligin "Kapsam" başlıklı 2. Maddesinde: s2 • Boat Buildeı' 1'iil'kiye ocAK - şuBA'l"07 ı sAvı 01 "Bu Yönetmelik hükümleri; a) Tam boyu 15 metre ve daha uzun olan, b) Boyuna bakılmaksızın 12 kişiden fazla yolcu taşıyan, gemi ve su araçlarını kapsar. 500 GT ve üzerinde ya da 12 kişiden fazla yolcu taşıyan gemi/su araçlarının klaslı olması şartı aranır. Bu Yönetmelik, aksi belirtilmedikçe; yabancı bayrak çekmek üzere, yurtiçinde veya serbest bölgelerde inşa edilen gemi ve su araçları ile yabancı bayraklı olup, yurt içinde veya serbest bölgelerde tadil edilen veya bakım-onarımları yapılan gemi ve su araçlarını kapsamaz." ifadeleri yer almaktadır. Yani özel yat, ticari yat ve gezi teknelerinin tam boyu 15 m.'den küçük olanlar, bu yönetmeligin kapsamında degildir. Tam boyu 15 m'den küçük özel yat, gezi teknesi sayılacagından, bunlar Gezi Tekneleri Yönetmeligi'ne tabidirler. Tam boyu 15 m'den küçük ticari yatlar ise bir yönetmelik ve kurala tabi degildir. Şimdi "Gemi ve Su Araçlarının inşası, Tadilatı, Bakım-Onarımlarında Uygulanacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik"in tam boyu 15 m'den büyük ticari, özel yat ve gezi teknelerini ilgilendiren maddele- ;ini gözden geçirip sonuçlarını inceleyelim: inşa, Tadilat ve Bakım-Onarım İnşa: Madde 5 - Gemi/su aracı sahibi/temsilcisi inşaata başlanmadan önce,ihi nüsha halindebu YönetmeWı'in (Elı-l)'indehi Gemi/Su Aracı inşa Başvuru Belgesi'nive aşağıda beliı-ıilen belgeleri bulundulılan yerin bölge müdiirlügüne/liman başlıanlıgına teslim eder: a) Genel yerleşim planı b) EndazeÇform) planı c) Boyuna lıesit ve güverte planı d) Orta lıesit planı e) Boyutlandırma
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=